Küresel ölçekli olayları egemen medyadan izlemek hem eğlenceli hem de öğretici oluyor. CNN Int’de son Çin-Japon gerginliğiyle ilgili tepkisiyle öne çıkıyor.http://edition.cnn.com/2012/09/17/world/asia/china-japan-islands-dispute-explained/index.html?hpt=hp_c1Uzaktaki kayalıklar Çin ve Japonya’nın arasını nasıl bozdu”  diye sorarak Çin’in egemenlik haklarına sahip çıkışını üstü örtülü olarak eleştiriyor. Çinliler Diaoyu Japonlar ise Senkaku adını vermiş bu kayalıklara. CNN Int bu alaycı yaklaşımıyla değer mi önemsiz kayalıklar için bu kadar zahmete demeye getiriyor. Üstelik üzerlerinde insan minsan da yaşamıyormuş. “Ver gitsin!” demediği kalmış. Bizim Kıbrıs için bile benzeri “verin kurtulun” söylemi tutturan tuzu kuruların tavrı şaşırtıcı değil.

Oysa, dünya artık yeniden çok kutuplu sürece dönüyor. Çin önemli bir ekonomik ve askeri güç. Dünyanın ekseni doğuya kayarken Çin’in uzaktaki kayalıklara ilgi duyması kadar doğal bir durum yok! Bugün insan yaşamayan kayalıklar yarın elinde bulunduran için doğal bir üs işlevi görebilir. Japonya denetimindeki kayalıkların olası senaryolarda üstleneceği önem şimdiden öngörülüyor. Çin’in asıl derdi kayalık sahibi olmaktan çok bu önemsiz kara parçalarının kendisine karşı üs olarak kullanılma olasılığı.

Bu önemsiz ve uzak yerleşimli kayalıklar bana yakın geçmişi anımsattı. Bu arada uzak kayalıkların Japonya ve Çin’e 200 mil, Tayvan’a 120 mil uzaklıkta olduğunu anımsatalım.

Isla Malvinas’ı bilir misiniz? Falkland Adaları desem mutlaka anımsarsınız. 1982 yılının Nisan-Haziran aylarında İngiltere ile Arjantin savaşına neden olan bu adaların İngiltere’ye uzaklığı 10 bin mil dolaylarında  olup Arjantin’in yalnızca 700 km kadar açıklarındadır. Diaoyu ile karşılaştırıldığında 200 kadar adayı içeren takımadalar olan Falkland 2000 kadar yerleşimciye de evsahipliği yapmaktadır.  Ama, kendisine bunca uzak takımadalara 18. Yüzyılda gelmiş olan  bundan 30 yıl önce İngiltere’nin ilgi alanı dışında kalamamış. Başka deyişle birilerine ne önemi var, bırakalım oralar da Arjantin’in olsun dememişler. Uğruna savaşıp 300’e yakın asker kaybetmişler.  700’e yakın Arjantinli de ölmüş.

Isla Malvinas ya da Falkland Adaları Magellan Boğazı ve Horn Burnu’na egemen olmalarıyla stratejik, çevresinde zengin petrol ve gaz yatakları bulundurmalarıyla ekonomik öneme sahiptir. Adada hemen tek geçim kaynağı olarak üretilen koyun yününün tek alıcısı İngiltere’dir.

Diaoyu Adaları için üzerinde insan bile yaşamayan kayalık nitelemesinde bulunanların kendi çıkarları söz konusu olduğunda dünyanın öteki ucunda şahin kesilmiş (ve bundan sonra da kesilecekleri) olmaları akıldan çıkartılmamalıdır.

Bu pencereden bakıldığında Çin bugün için önemsiz görünen ama bir başka devletin eline geçtiğinde önem kazanacak kayalıklar üzerindeki egemenlik hakkından vazgeçmeyerek doğruyu yapmaktadır!

Ceyhun BALCI, 18.09.2012

 

Meraklısına Not : Siz siz olun yolunuz Arjantin’e düşerse sakın Falkland demeyin. Aynı şekilde bir Çinliye Senkaku, bir Japon’a da Daioyu demekten kaçının. Alacağınız tepki kestiremeyeceğiniz kadar şiddetli olabilir.

Posted in

Yorum bırakın