cumhuriyetciyorum

BOSNA HERSEK

Bosna Hersek’te uzunca bir sessizlikten sonra şiddet işbaşı yaptı. Yugoslavya’dan 8 post çıkarttılar. Lokmalara böldüler! Yutması, sindirmesi kolay olsun diye! Yugoslavya bölmeye doyulamayan ülke oldu! Bölünmeden önceki Yugoslavya üreten, satan ve ekonomik getiri sağlayan bir ülkeydi. Daha da ötesi bölgesel bir güçtü! Bir Yugoslav için olumluluk yansıtan bu durum yayılmacıların hoşuna gidemezdi. ”Köpeksiz köyde değneksiz gezmeyi” sevenler için Yugoslavya bölünmeliydi. Başarıldı! Ancak, işin orada kalmayacağı o günden belliydi!

Bugün Bosna-Hersek’te kendisini gösteren huzursuzluk ve şiddetin yarım kalan hesabın devamı olduğunu söylemek yanlış olmaz! Üretimi ve ekonomisi çökertilmiş, pazara dönüştürülmüş ve üstelik bölünmüş bir ülkenin başına gelendir yaşananlar.

İkinci Dünya Savaşı’nda faşizmi dize getiren, işgalciyi kovan ve böylece milletleşenler yapay gerekçelerle ayrıştırıldı. Ülkeyle yetinilmedi, kentler bile bölündü! Bugün Mostar’da köprünün bir yanından diğerine geçmek sıradan bir eylem olmaktan çıkmış durumdadır. Karışıklık yaşanan Bosna-Hersek’te iki ayrı Sırp Cumhuriyeti Bosna ve Hersek kantonlarına eşlik etmekte; federal yönetim Hırvat, Sırp ve Boşnak unsurların dönüşümlü başkanlığıyla yürütülmektedir.

Bölünen ve dağıtılan Yugoslavya’nın küllerinden doğan devletçikler üretimi unutup, albenili tüketim sarmalına yakalanınca olması gerekenlerdir bugün yaşananlar. İş, aş ve dolayısı ile huzur yoktur bu genç ve deneyimsiz ülkede! Daha da kötüsü bölünme döneminde yaşanmış acılar da, dökülmüş kanlar da boşa gitmiştir.

Yolsuzluk ve hırsızlık Bosna-Hersek’te alıp başını gitmiştir. Özellikle, Saraybosna’yı gördüğümde dikkatimi çeken ve Boşnak toplumuna egemen olan dinselleşme bugün yolsuzluğun ve hırsızlığın kalkanı durumundadır. Biz de Türkiye’de bu filmi izleyip durmuyor muyuz?

Ama, ne Hırvat ne de Sırp bu konuda Boşnak’tan geri kalmamaktadır. Üretimin olmadığı ülkede biricik kazanç aracı rant olmaktadır. Ülkenin tüm varlıkları ve değerleri satılığa çıkartılmakta ve suyun başını tutanlar kesesini doldurmaktadır. İşsiz ve aşsız insan kalabalıkları da öfkelerini şiddetle göstermektedirler.

Ulus-devletten, üretmekten ve birlikten vazgeçmenin bedeli ödemekle bitmemektedir.

Su, yeşil ve başka doğal kaynaklar zengini bir ülke varlık içinde yokluk çekmektedir.

Dağıtılmış Yugoslavya topraklarında oyunun yeni perdesi gösterime girmiş bulunmaktadır. Bu film uzunca süre gösterimde kalacaktır.

Bu durum özellikle bölünme, parçalanma heveslilerinin ilgi ve bilgisine sunulur!

Ceyhun BALCI, 13.02.2014