On yıla yakın süredir Türkiye’de sigara yasakları kavramıyla tanışmış durumdayız. Bu yasakları uygulayanların niyetlerinden bağımsız olarak özü bakımından sigara yasaklarıyla ilgili sorunu olan ya da bu yasakları bir şekilde eleştiren olmadı ya da pek az oldu denebilir.
Kuşkusuz uygulamada eksikler söz konusudur. Bu bağlamda eleştiriler her zaman olmuştur ve olacaktır.
Örneğin, toplumdaki tütün kullanımını en aza indirme bakımından yasaklara ek olarak sigara ederlerinin yüksel tutulması da önemli ve göz ardı edilmemesi gereken bir uygulamadır. Bu konudaki yaklaşımın da doğru olduğunu söyleyebiliriz.
Eksik olan sigara endüstrisine yönelik yaptırımlardır. Batı ülkelerinde sigara başta olmak üzere toplumun tütünden uzak tutulmasında tütüne bağlı hastalıklardan sigara endüstrisinin sorumlu tutulması ve ödence yaptırımı uygulamalarının önemli etkisi olduğu bilinir. Türkiye’de düzenlemenin bu ayağının eksik bırakılmış olması açıklanmaya muhtaç bir noktadır.
Ülkemizde uygulanmaya başlanan yasaklar arasına özel taşıtlar içinde sigara yasağı eklendi. Böylelikle bir tartışmanın fitili de ateşlenmiş oldu.
Pek çok şey yazılacak ve söylenecektir. Kuşku duyulmasın ki; söylenecek ve yazılacakların önemli bölümü bilgiden yoksun olacak ve akıl süzgecinden geçirilmeyecektir.
Dünyadaki uygulamalara bakmakta da yarar var!
Kamusal araçlarda ve toplu taşıma yapanlarda sigara kullanımı zaten yasaktır. Kimi kural tanımaz taksi sürücülerinin delmeye çalıştığı bu yasağın olabildiğince uygulandığı söylenebilir.
Taşıt içi sigara yasağının gerekçeleri birkaç başlıkta toplanabilir.
- Trafik Güvenliği : Yapılan çalışmalar taşıtta başkaca yolcu olmasa da sürücünün sigara kullanımının direksiyon başında cep telefonuyla konuşmak kadar dikkat dağıtıcı olduğunu ortaya koymuştur.
- Bir diğer gerekçe ise taşıttaki diğer yolcuların ve özellikle de çocukların edilgen içicilikten korunmasıdır. Bu yolla sigara içicisi olmadığınız halde sigara içiyor gibi zarar görme olasılığınız yüksektir.
- Bir başka sakınca da doğaya zarar verilmesi olasılığıdır. Türkiye’nin de içinde olduğu çok sayıda ülkede taşıttan atılan izmaritlerin yol açtığı orman yangınlarına bağlı doğal varlık kaybı söz konusudur.
Aralarında Avustralya, Bahreyn, Kanada, Fransa, İngiltere ve ABD’nin bulunduğu pek çok ülkede taşıt içi sigara kullanımı 10 yıla yakın süredir yasaklanmış durumdadır. Bu ülkelerde yasağın uygulanması için yaşları 12-18 altında olan yolcu bulunması koşulu getirilmiştir.
Finlandiya, Yunanistan, İrlanda, İsrail, Hollanda ve Tayvan’ın aralarında bulunduğu bir dizi ülke ise bu yasağı uygulama hazırlığı içindedir.
Kimi ülkelerde bisiklete binenlerin de yasak kapsamına alınması hazırlıkları yapılmaktadır. Hatta bazı ülkelerde yürüyenlerin de yasak kapsamına alınması çalışmaları yapıldığı bilgisi edinilmektedir çeşitli kaynaklardan.
Ülkemizdeki uygulamanın taşıt içi yolcu varlığı koşuluna bağlanmamış olması yasağın trafik güvenliği ve doğayı koruma kapsamında olduğunu düşündürmektedir.
Sigara içicisi olmadığım için nesnel olamayabileceğimi de not ederek; bu yasakla ilgili eleştiri ve yorumları gündelik kısır siyaset tartışmalarından uzak tutmak gerekir kanısındayım.
Bu bağlamda taşıt içi sigara yasağının iktidara muhalefet etme gerekçesi olarak öne çıkartılması ve kullanılmaya çalışılmasını hiç de akıllıca ve evrensel ölçütlere uygun bulmadığımın altını çizmek isterim.
Ceyhun Balcı
26.09.2019
cumhuriyetciyorum 
Yorum bırakın