cumhuriyetciyorum

ÖLÜMCÜL GEREÇ : SANDALYE

Sandalyenin yerine koltuk, kanepe ve başka oturma gereçlerini de yazabilirsiniz. Amerikalılar günlerinin ortalama 13 saatini oturarak geçirmekteymişler.
Sekiz bin sekiz yüz erişkinin katılımıyla yapılan bir çalışmada TV karşısında günde 4 saat ya da daha uzun oturanların 2 saatten daha kısa süre TV izleyenlere göre ölüm riskinde % 46 artış saptanmış. Tüm ölüm nedenleri göz önüne alındığında uzun süre oturanların diğerlerine göre ölüme % 50 daha yakın olduğu sonucuna varılmış.
Tam zamanlı iki ayaklı olarak insanın tasarımı uzun süre oturmak için uygun gözükmemektedir. Çok eski dönemlerdeki atalarımızı gözümüzün önüne getirirsek geçmişte türümüzün uzunca süre oturmak gibi bir alışkanlığı olamayacağını kestirebiliriz. Yerleşikleşmeyle başlayan uygarlaşma ve sonuçta endüstri devriminin bu eğilimi güçlendirdiği kesindir. Çok değil 10-15 yıl önce garaj kapısını açmak için arabasından inmek zorunda olan bizler artık bu işi uzaktan kumanda aracılığıyla yapar olduk. Yorulmaksızın, kolaylıkla! Böylelikle sağlıklı olmaktan uzaklaşıp ölüme yaklaştığımızın ne kadar farkında mıyız?
Hareket azlığının metabolizmayı yavaşlatarak bedende yağlanmayı artırdığı son derece iyi bilinen bir durum. Yağlanma ise obezite demek. Bunun da kalp damar hastalıklarına, diyabete, artrite ve başkalarına neden olduğu sır değil.
Buna karşılık sağlık sorunlarının çok yemekten kaynaklandığı kanısı egemenken, çok oturmaktan kaynaklandığı neredeyse dillendirilmeyen bir durum. Oysa, çok önemli bir sağlık sorunu nedeni olan oturma alışkanlığından kurtulmak yeme alışkanlıklarını değiştirmekten çok daha kolay.
Obeziteyi izleyerek insülin kullanımına geçip de hareketle kilo azaltıp bu tedaviden kurtulabilenlerin sayısı hiç de az değildir. Sorunun çözümündeki anahtar sözcüklerden birisi ve önemlisi harekettir. Kendimizi yeniden keşfetmek gibi görünse de özümüze ve tasarımımızın gereğine dönüş olarak da tanımlamak olasıdır bu durumu!
Hareketli olmak için ağır egzersizlere ya da sportif etkinliklere de gerek olmadığı kolaylıkla söylenebilir.
Çevresel etkenlerin tutsağı olmaktan kurtulup özgürleşerek başlanabilir sağlıklı yaşama adım atmaya!
Özellikle bilişim teknolojisinin önde gelen bileşenine dönüşen sandalye/koltuk vb gereçlerden kurtulmakta yarar var. Yaşamımızın vazgeçilmezi olan cep telefonu hareketli konuşma olanağı da veriyor. Bir yandan konuşurken diğer yandan yürümek olanaklıdır. Bazı şirketlerin çalışanlarını iş görüşmelerini yürüyerek gerçekleştirmeleri yolunda özendirmeleri önemli bir olumlu adım olabilir.
Birkaç adım uzaklıktaki çalışanların sanal iletişiminin önüne geçilmesi de hareketi özendirecek bir başka önlem olabilir.
Oturmanın önde gelen eylem olduğu okullarda da benzer şekilde hareketi özendiren önlemler alınabilir; yöntemler devreye sokulabilir.
Kentlerde de oturmaktan caydırıcı tasarımlarla yalnızca sağlıklı yaşam sunulmuş olmaz aynı zamanda tutum da sağlanabilir.
Sözü sandalyeyle bağlamak gerekirse ergonomik, rahat, ayarlanabilir sandalyeler yerine rahatsız olanları yeğlenerek hareket ve dolayısı ile de sağlıklı kalmak özendirilmiş olacaktır.
Ceyhun BALCI, 14.11.2014

Not : Scientific American’ın Kasım 2014 sayısındaki James Levine imzalı Killer Chairs derlemesinden esinlenilmiştir.
http://www.scientificamerican.com/article/killer-chairs-how-desk-jobs-ruin-your-health/