cumhuriyetciyorum

İnsanlar arası ilişkilerde iki tarafı keskin bıçağa benzetilebilir insanı bir başka canlıyla özdeşleştirmek. Kültürler arası farklar da oldukça derindir bu konuda!

Örneğin bizde aslana, kaplana, koça ya da kurda benzetilmek sorun yaratmaz. Eşek, öküz ya da ayıya benzetilmek ise kan dökülmesine varan sonuçlara yol açabilir.

Bağlantıda ayrıntısı var. Bir tv izlencesindeki katılımcılar fareye benzetme üzerinden biribirlerine girmişler. İyi ki farklı stüdyolardaymış. Yumruk yumruğa kavga kaçınılmaz olurmuş tersi durumda.

https://www.veryansintv.com/canli-yayinda-gergin-anlarmete-yarar-studyoyu-terk-etti

Bir konuşmacının fareye benzeme üzerinden verdiği ileti diğerinin dehşetli öfkesine neden olmuş. Stüdyo terk edilmiş.

Tipik insan kibri örneği! Her şeyi ben yarattım, her ortamın egemeni benim diyen başımızın derdi insanmerkezcilik!

Doğaya ve canlılığa tepeden bakan anlayışın doğal tepkisidir bu!

Ondan türememiş olsak da maymun bugünkü yaşam ortamındaki en yakın akrabamızdır. Fare de uzağımızda sayılmaz. Bir bakıma iyi ki fareyle benzeriz bile diyebiliriz. Hatta demeliyiz! Biz insanlar için geliştirilen hemen her ilaç ya da sağaltım yönteminin en başta gelen deneğidir bu uzak olmayan akrabamız. Canımız tatlı olduğu için önce onda deneriz her yeni buluşu. O sağ ve sağlıklı kalırsa kullanmayı göze alırız ilacı ya da sağaltım aracını.

Akılcı ve bilimsel pencereden bakmak gerekirse kendisini doğa ve canlılık dostu olarak gören her bireyin bir başka canlıya benzetilmeye tepki duymaması gerekir. Tersine, anlayışla ve sevgiyle yaklaşılmalıdır bu gibi benzetmelere.

Fareye benzetilmeyi gururuna yediremeyen (!) pek değerli kişimizin tepkisi bana 150 yıl kadar önce yaşanmış bir diyaloğu çağrıştırdı.

Evrim Kuramı’yla ünlenen Charles Darwin’in buldogu olarak da bilinen Thomas Huxley din adamı Wilberforce ile tartışmaktadır. Wilberforce aklınca Evrim Kuramı’nı eleştirmek için Huxley’i maymunla akrabalığı üzerinden kışkırtmaya çalışır. Huxley’in yanıtı açık ve nettir. Sizinle akraba olacağıma maymunla akrabalığı tercih ederim.

Yüz elli yıllık bir diyalog bugüne de ışık tutmuş oldu.

İnsan neye benzer diye sorduk başlıkta!

İnsanın neye benzediği kadar canlı bilincine sahip olup olmadığı da önemli! Yerküredeki tüm canlıların ortak atadan türediği, başka deyişle uzak ya da yakın akraba oldukları akılda tutulursa maymuna ya da fareye benzetilmek sorun olmaktan çıkacaktır!