cumhuriyetciyorum

Bir ülkeye ya da kente ikinci kez gidince farklı ve çok da bilinmeyen yerler arayıp, bulma dürtüsü devinime geçiyor. 

Görece küçük ve derli toplu görünen Helsinki’de keşfedilmeyi bekleyen sayısız yer var.

Yazılı ve sanal kaynaklar değerlendirildiğinde iyi ki arayıp bulmuşum bu çok fazla bilinmeyen yerleri dedirtiyor insana.

Günümüzün teknoloji olanakları Helsinki gibi bir kentte böylesi gizli yerlere erişmeyi kolaylaştırıyor.

Helsinki katedralinin çok yakınında bir yere götürüyor sizi sayısal yol gösterici. Ulusal Arşivler yapısı bir kamusal alan. Yakınındaki üniversite yerleşkesiyle bütünleşmiş gibi. 

Buna karşılık, tüm kapılar hemen herkese açık. Hatta, danışmadaki görevli gösterilen ilgiden onur ve gurur duyar görüntü veriyor. 

Yapının üst katına çıkan dış merdivenlerin başında yer alan “bilge fare” heykeli 8-10 cm’lik oylumuyla kentin en küçük heykeli unvanını taşıyor. Elindeki kalemle “söz uçar, yazı kalır” yazarak bu eski Roma özdeyişini canlandırıyor. 

Finlandiya göl ve orman varsılı bir ülke.

Görünürde başkaca değerli varlığı yok.

Görünmeyen değeri ise bilgi. Çağın en önemli değeri.

2000 yılında heykeltraş Jyrki Siukonen’in elinden çıkan bu neredeyse görünmez sanat yapıtının Finlandiya’da bilgiye verilen değerin yanı sıra belgenin önemine vurgu yaptığı düşünülebilir. 

Sıra dışı küçük boyutu nedeniyle kolaylıkla gözden kaçabilecek “bilge fare”yi bulabilmek için birazcık çabalamak yeterli.

Fare çoğumuzun bildiği gibi genetik yapısı bakımından biz insanlara neredeyse özdeş canlılardan birisidir. Bu özdeşlik biz insanların deneği olması şanssızlığı anlamına gelmiştir onun. 

Helsinki’de fareye bilgelik unvanı vererek insanlık biriken borcunu biraz olsun ödemiş mi olmaktadır?

Yoksa özür mü dilemekteyiz bu küçük dosttan?