Ocak 1924! 29 Ekim’in üzerinden 2 ay geçmiş. On yılı aşan savaşları utkuyla tamamlamışız. Cumhuriyet’i henüz duyurmuşuz. Elbette hiçbir şey bitmemiş. Tersine Türkiye’nin ve Türk insanının alacağı epeyce yol var. Türkiye değişime, dönüşüme ve devrime gebe! Bu anılanlar olmadan Cumhuriyet’in görüntüden öteye anlam taşımayacağı açık. O sırada fes yaygın kullanımda olan başlığımız. Osmanlı’nın XIX. yüzyılın…

Dalya yılında 29 Ekim’e erişmezden önceki önemli yıldönümü elbette Lozan. Yıla 2 Lozan arası iktisat kongresiyle başlamıştık. Bilindiği gibi Lozan, Cumhuriyet karşıtlarının öncelikli saldırı noktalarından birisi olagelmiştir. Doğrudan Cumhuriyet’e ve Mustafa Kemal’e dil uzatmanın güç olduğu yerde, Lozan gericilerin ve emperyal sevicilerin hedefi olmuştur. Bunu da doğal olarak bilgisizce, belgesizce ve dolayısı ile de dayanaksızca…

Yakın zamanda iki kitap okudum. Her ikisinden de yararlandığımı söyleyebilirim. Biri yabancı diğeri yerli yazardandı. “Utanç İmparatorluğu”nu Shashi Thraaor yazmış. Yazar, Hintli bir diplomat. Pek çok uluslararası ortamda ülkesinin yüzü olmuş. Kitabında Hindistan tarihinin önemli kesitini oluşturan İngiliz emperyalizmini anlatmış. Kitabın sayfalarını çevirdikçe insaf, vicdan ve ahlâk kavramları belleğinize hiç silinmemecesine çivileniyor. Birkaç yüzyıl boyunca…

Madalya anı değeri taşıyan, ödüllendirme amaçlı ve bunların da ötesinde güdülemeyi (motivasyon) hedefleyen bir nesne olarak tanımlanabilir. Parasal değerinden çok tinsel değeriyle öne çıkar. İlk askersel madalyalar XVIII. Yüzyılda önemli başarılar kazananlara ya da kazanılmasına katkıda bulunanlara verilmiş. Avrupa’da kendisini gösteren bu uygulama Osmanlı’da ilk kez I. Mahmut döneminde (Ferahi madalyası) 1730’da yaşama geçirilmiş. Avrupa’daki…

“İnsan doğasız yapamaz, ama doğa insansız da varlığını sürdürebilir!” Paul Ehrlich “Doğaya karşı savaş halindeyiz. Kazanırsak yitireceğiz!” Hubert Reeves “Ağacın kesilmesi bir ulusun, talihsizliğe, mutsuzluğa, bereketsizliğe gark olmasıdır!” Dede Korkut On yılı aşkın süren savaşlardan sonra yaşam bulan Cumhuriyet’in ilk yıllarını “yokluk, yoksulluk ve yoksunluk” üçlemesiyle tanımlamak abartı olmaz. Tam da o sırada Anadolu’da yaşamakta…

Anmaların önde gelen eksiği anlamaktır. Güzel ve duygu yüklü sözler, buğulu gözler! Biten anmadan sonra anlama çabası neredeyse akla bile getirilmez. Aşık Veysel, anmanın ötesine geçilerek anlamayı gerektiren bir kişiliktir. Cumhuriyetin 100 yaşını kutladığımız 2023, UNESCO tarafından Aşık Veysel yılı olarak da duyuruldu. Bu karar, zaten anlamlı olan 2023’e renk kattı. Aşık Veysel 21 Mart…

İzleyicilerimin ve okurların yeni yılını en iyi dileklerle kutlarım. 2023 Cumhuriyetimizin 100. yaşının kutlandığı yıl olarak da anlamlı. Tıpkı Milli Mücadele’nin utkuya erişmesinin ve İzmir’in kurtuluşunun 100. yaşını kutladığımız 2022 gibi. Batı merkezci tarih yazıcılığı önemli sorun. Geçenlerde edindiğim bir kitap başımızdan hiç eksik olmayan bir derdi kim bilir kaçıncı kez gözümün içine soktu. Batı…

“Ağaçsız toprak vatan değildir.” Mustafa Kemal Atatürk Yokluğunda da hakkında kitaplar yazılan, hemen her gün bilinmeyen bir yanı gün yüzü gören Atatürk’ün üzerinde görece az durulan yanlarından birisi de doğaseverliği ve dolayısı ile de çevreciliğidir. İlköğretim kitaplarında hemen herkesin okuyarak belleğine işlediği bilgilerden birisidir çocukluğunda tarlalarda karga kovaladığı. Küçük yaşlarda doğayla, tarımla iç içe olduğunu…

Birkaç yıldır yüzüncü yıl kutlamaları yapılıyor. Milli Mücadele’nin başlangıcı BMM’nin açılışı derken Milli Mücadele’nin utkuyla sonuçlanmasının 100. Yılına eriştik. Seneye Cumhuriyet 100. Yaşını dolduracak. İzleyen yıllarda Devrimler… Son çeyrek yüzyılda, biraz daha geriye gidersek son 40 yılda Cumhuriyet kazanımlarının yitirilmesini konuşur olduk. Acı da olsa gerçek bu! Ütopyaların 28. si Milli Mücadele’nin ve İzmir’in kurtuluşunun…

Yaşadığım(ız) kent İzmir Milli Mücadele’de ilk ve son kurşunun atıldığı yer olması nedeniyle ayrıcalıklıdır. Batılıların 4 yıl süren Birinci Dünya Savaşı’na “Büyük Savaş” dediklerini düşünürsek biz Türklerin bu savaşın öncesine ve sonrasına eklediği 4’er yılla toplamda 12 yıl savaştığını göz önüne aldığımızda başarımızın boyutu daha iyi kavranmış olacaktır. Baba tarafından dedem Yusuf Balcı İstiklâl Savaşı…